* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
سرطان معده
دکتر عطا انصاری
معده یک عضو عضلانی به شکل یک کیسه است که در قسمت فوقانی شکم قرار دارد و جزیی از دستگاه گوارش است که مسئولیت تبدیل خوراکی ها به انرژی و دفع مواد زائد بدن را به عهده دارد. مواد خوراکی از راه دهان وارد مری شده و به معده می رسند و در آنجا با شیره معده که حاوی اسید و آنزیم های ترشح شده در غددی که سطح داخلی معده را پوشانده اند مخلوط شده و از طریق یک عضله حلقوی به نام اسفنکتر پیلوریک وارد روده کوچک و بعد روده بزرگ شده و عمل جذب در آنجا تمام می شود.
جدار معده از چهار لایه تشکیل شده است. سرطان معده در سلول های سطح داخلی که مخاط نام دارند شروع شده و به تدریج وارد لایه های دیگر می شود.
سرطان های معده که از نسج لنفاتیک (لنفوم) و یا عضلانی (سارکوم) و یا در نسوجی که نگهدارنده اعضای دستگاه گوارش هستند کمتر دیده می شوند و درمان های مختلفی دارند که مورد بحث امروز ما نیست.
علل به وجود آمدن سرطان معده
مردان بیشتر در خطر سرطان معده هستند تا زنان. سرطان معده علت خاصی ندارد ولی عواملی هست که امکان تولید آن را زیاد می کند مانند:
*یک انفلاماسیون و یا مشکلات دیگری در معده مانند:
ـ گاستریت مزمن (انفلاماسیون طولانی جداره معده)
ـ متاپلازی انتستینال (به وجود آمدن تغییراتی در سلول های جدار معده)
ـ بیماری خونی که به معده لطمه می زند.
ـ جراحی های قبلی معده
ـ تولید اسید معده کمتر از حد طبیعی
ـ یک عفونت توسط هلیکوباکتر پیلوری که زیاد در معده دیده می شود.
ـ سن، بعد از 50 سالگی
ـ مصرف سیگار و خانواده آن
ـ سابقه فامیلی سرطان معده
ـ در معرض ترکیبات کائوچویی و محصولات سربی قرار گرفتن به دلایل شغلی
توجه: سرطان معده در بیشتر مواقع بدون وجود این شرایط تولید می شود.
سرطان معده در مراحل اولیه اغلب بدون هیچ سیمپتومی است.
تشخیص سرطان معده
بعد از این که پزشک سئوالاتی درباره وضع سلامتی بیمار و امتحانات کلینیکی شک به سرطان معده داشت برای اثبات تشخیص و هم چنین مشخص شدن "مرحله" و "درجه" سرطان ممکن است یک یا همه آزمایشات زیر را لازم بداند:
آزمایش خون
با آزمایش خون تعداد گلبول های قرمز نشان می دهد که آیا خونریزی بر اثر وجود غده سرطانی وجود دارد یا نه. همین طور آزمایش خون نشان دهنده فعالیت های طبیعی بدن و امکان این که آیا سرطان وجود دارد یا نه را نشان می دهند.
آزمایش مدفوع برای تشخیص وجود خون در آن
مقدار کمی از مدفوع که در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار می گیرد وجود خون در آن را که فقط توسط میکروسکوپ دیده می شود نشان می دهد.
تکنیک های مختلف تصویر برداری
این تکنیک ها نشان دهنده دقیق وضع نسوج، اندام ها و استخوان ها است، رادیو گرافی، اکوگرام، تصویر برداری توسط امواج مغناطیسی و سنتی گرافی استخوان ها تصویر غده سرطانی و این که آیا به جاهای دیگر هم سرایت کرده یا نه را به تیم درمان کننده نشان می دهد. این آزمایشات معمولاً بدون درد است و احتیاج به بیهوشی ندارند.
شاید احتیاج به یک سری عکس برداری از مری و معده و روده کوچک باشد که TOGD نامیده می شود، برای این عکس برداری بیمار باید یک مایع غلیظ سولفات باریم را نوش جان کند تا تصویر داخل مری و معده و روده در عکس برداری دیده شود و اگر علامتی از سرطان دیده شد پزشک درخواست آزمایشات دیگری می کند تا مطمئن شود بیماری به اعضای دیگر سرایت نکرده.
گاستروسکپی
گاستروسکپی اجازه می دهد که پزشک متخصص داخل مری و معده را به کمک یک لوله متحرک که دارای نور و دوربین در انتهای آن است ببیند و عکس برداری و نمونه برداری کند. گلو به کمک یک داروی بی حس کننده محلی بی حس شده و این لوله از راه گلو وارد می شود. امکان دارد که یک داروی آرام بخش هم تجویز شود. مسلماً یکی دو روز درد وجود خواهد داشت و بعد برطرف می شود.
بیوپسی
اگر پزشک چیزهای غیرطبیعی در گاستروسکپی ببیند توسط آندوسکوپ چندین نمونه برمی دارد تا پاتولوژیست نمونه ها را در زیر میکروسکوپ نگاه کرده و تشخیص قطعی را اعلام کند. معمولاً هنگام وجود سرطان بیوپسی لازم است. اگر سلول ها سرطانی بودند باید سرعت تکثیر آنها را در نظر گرفت. امکان دارد که برداشتن نمونه برای بیوپسی احتیاج به بیهوش کردن بیمار داشته باشد.
آزمایشات تکمیلی
اگر این آزمایشات نشان داد که بیمار دچار سرطان شده پزشک ممکن است درخواست آزمایش های دیگر خون و تصویربرداری و گاهی لاپاروسکوپی (بازکردن شکم) برای دیدن این که آیا سرطان در شکم منتشر شده یا نه، داده شود. لاپاروسکوپی یک لوله نرم و نازک است که در انتهای آن نورافکن کوچکی همراه با دوربین از طریق سوراخ کوچکی که در شکم باز می کنند وارد می شود و پزشک داخل شکم را روی صفحه تلویزیون دیده و در صورت لزوم نمونه برداری می کند برای بیوپسی همین طور می تواند چند گانگلیون نفاتیک را هم بردارد.
جدول بندی و مراحل مختلف سلول شناسی در سرطان معده
وقتی سرطان کاملاً تشخیص داده شد و گروه درمان کننده تمام اطلاعات لازمه را به دست آورد باید جدول بندی و مراحل مختلف سرطان مشخص شود.
جدول بندی سرطان برای اندازه غده و بررسی این که آیا از محل اولیه به خارج پیشرفت کرده یا نه. برای این موضوع 5 مرحله وجود دارد:
ـ مرحله 0
سلول های سرطانی فقط در پوشش سطحی داخل معده یعنی لایه مخاطی قرار دارند.
ـ مرحله یک
سرطان از لایه مخاطی سطحی به لایه بعدی یعنی زیر مخاطی نفوذ کرده و سلول های سرطانی یک تا شش گانگلیون لنفاتیک را آلوده کرده اند.
ـ مرحله دو
سرطان به لایه زیر مخاطی نفوذ نکرده ولی سلول های سرطانی هفت تا پانزده گانگلیون لنفاتیک را آلوده کرده اند و یا سرطان به لایه عضلانی نفوذ کرده و سلول های سرطانی یک تا شش گانگلیون لنفاوی را آلوده کرده اند و یا سرطان به لایه خارجی جدار معده سرایت کرده بدون این که گانگلیون ها یا اعضای دیگر آلوده شده باشند.
مرحله سه
سرطان به لایه عضلانی رسیده و سلول های سرطانی هفت تا پانزده گانگلیون لنفاتیک را آلوده کرده یا سرطان به لایه خارجی معده رسیده و سلول های سرطانی یک تا شش گانگلیون لنفاوی را آلوده کرده یا سرطان به اعضای مجاور حمله کرده ولی گانگلیون های لنفاوی آلوده نشده و سرطان به اعضای دورتر سرایت نکرده.
مرحله چهار
سرطان بیشتر از 15 گانگلیون را آلوده کرده، یا سرطان به اعضای مجاور حمله کرده و حداقل یک گانگلیون لنفاوی را آلوده کرده و یا سرطان به اعضای دیگر بدن حمله ور شده.
آزمایش میکروسکوپی نمونه های برداشته شده هنگام بیوپسی نشان دهنده جدول بندی از نظر سلول شناسی است و رفتار سلول های سرطانی نسبت به سلول های طبیعی را نیز نشان می دهد. جدول بندی از نظر سلول شناسی به گروه درمان کننده پیشرفت آینده سرطان را نسبتاً مشخص می کند.
طبق جدول سلول شناسی می توان سرطان معده را به دو مرحله تقسیم کرد، روده ای و منتشر شده. در مرحله روده ای سلول های سرطانی شبیه سلول های سالم هستند و رفتارشان هم به سلول های گوارشی شبیه است و رشد آنها نسبتاً آهسته است.
در مرحله منتشر شده، شکل و رفتار سلول های سرطانی کاملا متفاوت است با سلول های طبیعی و می خواهند که سریع رشد کنند و به قسمت های دیگر معده و سایر اعضا سرایت کنند.
شناختن مراحل و جدول بندی سرطان معده بسیار مهم است، زیرا به بیمار و گروه درمان کننده کمک می کند تا درمان مناسب بیمار را انتخاب کنند.
درمان سرطان معده
جراحی
تصمیم برای جراحی بستگی به اندازه غده و محل آن دارد. در حین عمل جراحی تمامی غده و یا قسمتی از آن را همراه مقداری از نسوج سالم اطراف آن بر می دارند. عمل جراحی با بیهوشی کامل انجام شده و بیمار چندین روز پس از جراحی در بیمارستان می ماند.
عمل جراحی درمان معمولی سرطان معده است و عمل جراحی که قسمتی از معده یا تمام معده را بر می دارند گاستروکتومی نامیده می شود. نوع عمل جراحی بستگی به پیشرفت سرطان و این که آیا به جای دیگری سرایت کرده یا نه دارد. اگر سرطان زود تشخیص داده شود یک گاستروکتومی ناقص تنها درمان بیماری است و جراح فقط قسمت سرطانی معده و گانگلیون های اطراف آن را بر می دارد. بسته به محل غده ممکن است که جراح قسمت تحتانی مری یا قسمت فوقانی روده کوچک را نیز بردارد در همان هنگام جراح قسمت باقی مانده از معده را به مری یا روده کوچک مرتبط می کند. (جراحی ترمیمی)
اگر احتیاج به برداشتن کامل معده باشد، جراح تمام معده و گانگلیون های مجاور و قسمتی از مری و قسمتی از روده کوچک و نسوج اطراف غده را بر می دارد. احتمال دارد که طحال نیز در همان موقع برداشته شود و جراحی ترمیمی برای متصل کردن قسمت های باقی مانده به هم نیز در همان موقع انجام می شود تا مری را به روده کوچک وصل کند.
جراحی تسکینی باعث درمان سرطان نمی شود ولی سیمپتوم های ناگوار را کم می کند. اگر امکان نداشته باشد که غده برداشته شود و باعث بسته شدن مری شده امکان این که یک لوله در مری نصب شود و آن را باز نگهدارد هست که باعث می شود بیمار بتواند غذا بخورد و قورت بدهد.
اگر یک غده بزرگ غیرقابل برداشتن محل عبور مواد غذایی را از معده به روده ببندد جراح می تواند محل عبور دیگری بین دو عضو درست کند که به آن By-pass می گوییم. بعد از عمل جراحی امکان احساس دردهای مختلف و حالت تهوع وجود دارد که موقتی است و درمان پذیرند.
در هنگام عمل جراحی امکان دارد که یک لوله غذایی در روده کوچک قرار دهند که بیمار بتواند مایعات و ریزمغذی ها را در مدتی که نمی تواند بخورد یا بنوشد از طریق آن دریافت کند، زیرا چندین روز طول می کشد تا بیمار بتواند چیزی بنوشد و یا غذاهای نرم را بخورد.
داشتن تغذیه خوب پس از عمل جراحی معده سخت است. گروه درمان کننده می توانند بیمار را به متخصص تغذیه معرفی کنند. یک رژیم غذایی مشخص به بیمار کمک می کند که سلامتی خود را حفظ کند.
شیمی درمانی
کیموتراپی (شیمی درمانی) ممکن است به صورت قرص های خوراکی و یا تزریقی انجام شود. داروهای شیمی درمانی از توسعه و منتشر شدن سلول های سرطانی جلوگیری می کنند، ولی متاسفانه به سلول های سالم نیز صدمه می زنند. ممکن است که شیمی درمانی همراه با رادیو تراپی برای درمان سرطان معده پس از جراحی به کار برود. همچنین در مواقعی که امکان برداشتن غده وجود ندارد، برای دفع درد و آرام کردن سیمپتوم های بیماری به کار می رود. سلول های سالم می توانند پس از گذشت زمان فعالیت های اولیه شان را انجام دهند، ولی در مدت درمان بیمار دچار عوارض ثانویه مانند بثورات پوستی و خارش، حالت تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، خستگی، ریزش موها و احتمال شدید دچار شدن به بیماری های عفونی می شود. گروه درمان کننده می تواند راهنمایی های لازم را انجام دهند.
رایوتراپی
در رادیوتراپی خارجی از دستگاه بزرگی که اشعه را به طرف غده به طور دقیق می فرستد استفاده می کنند. اشعه به کلیه سلول هایی که در مسیرش قرار دارند صدمه می زند، چه سلول های طبیعی و چه سلول های سرطانی. رادیوتراپی ممکن است با شیمی درمانی پس از جراحی برای درمان سرطان معده به کار رود. همین طور برای رفع درد و سیمپتوم ها در هنگامی که امکان جراحی نیست.
آثار ثانویه رادیوتراپی معمولا سبک است. ممکن است بیمار بیش از معمول احساس خستگی کند و یا دچار اسهال شود یا شکل ظاهری پوست کمی تغییر کرده قرمز و در تماس حساس شود، البته در محل مورد تابش، این عوارض بر اثر صدمه دیدن سلول های سالم تولید می شود و معمولا پس از پایان اشعه درمانی و پس از این که سلول های سالم به حالت اولیه برگردند از بین می روند.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی است.
* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
عفونت معده توسط هلیکوباکترپیلوری
دکتر عطا انصاری
هلیکوباکترپیلوری عامل تولید گاستریت مزمن و زخم های اثنی عشر می باشد و نقش مهمی در تولید سرطان های معده و اثنی عشر دارد. درمان آن توسط جلوگیری کننده های ترشح اسید معده و آنتی بیوتیک ها می باشد. هم چنین یک سری از مواد طبیعی مانند ویتامین C و اسیدهای چرب پولی انساتوره، لاکتوباسیل ها و کندر برای از بین بردن آن مفید هستند.
مدت های طولانی دانشمندان به خاطر شدت اسید موجود در ترشحات و شیره معده فکر نمی کردند که هیچ گونه باکتری بتواند در آنجا زنده بماند، ولی در سال 1982 دو پزشک استرالیایی موفق به کشت هلیکوباکترپیلوری شدند که یک باکتری است و در سطح مخاط معده زندگی می کند و اسید معده و سیستم دفاعی قوی آن روی آن اثری ندارد. به نظر می رسد که این باکتری باعث تولید بعضی از بیماری های انفلاماتوار مزمن معده و اثنی عشر هم هست.
عفونت به هلیکوباکترپیلوری از عفونت های مزمنی است که بیشترین عفونت را در دنیا تولید می کند و بستگی به کشورهای مختلف بین 20 تا 90 درصد مردم به آن آلوده اند و بیشتر در کشورهای در حال توسعه دیده می شود تا ممالک صنعتی و باکتری مستقیماً از انسان به انسان منتقل می شود. عفونت با هلیکوباکترپیلوری در کودکی وارد بدن می شود و تا ده ها سال و حتی تا آخر عمر همراه با بیمار است و باعث تولید یک عکس العمل قوی انفلاماتوار که به تدریج مزمن می شود می گردد. در اغلب مردم یک گاستریت مزمن تولید می شود که هیچ علامت و سیمپتومی ندارد و در حدود 10 درصد از اشخاص آلوده با گذشت زمان تولید بیماری زخم معده و اثنی عشر و در یک درصد تولید سرطان گاستریک می کند.
برای درمان عفونت از یک درمان 7 روزه از یک آنتی اسید قوی همراه با دو آنتی بیوتیک از بین Amoxicilline ,Clarithromycine و Metronizone استفاده می شود. با این درمان در 70 درصد موارد باکتری از بین می رود.
مقاومت باکتری در برابر آنتی بیوتیک ها عامل اصلی شکست در درمان می باشد و باکتری در 10 تا 14 درصد موارد در برابر کلارترومایسین و در 30 درصد در برابر ترونیدازول مقاوم است. در مورد موثر بودن درمان باید به علت نتایج ناراحت کننده ثانویه داروها و عدم ادامه مصرف کامل دارو توجه داشت.
طب مکمل
تعدادی از مواد طبیعی برای درمان آلترناتیو برای هلیکوباکترپیلوری مورد مطالعه علمی قرار گرفته. با این که اکثر این مطالعات نتیجه موفقیت آمیز داشته ولی هنوز در آغاز این مطالعات هستیم.
*ویتامین C ـ با غلظت 128 میلی گرم در میلی لیتر با PH 51/5 از رشد باکتری جلوگیری می کند. مصرف 10 میلی گرم ویتامین C از راه دهان به مدت 7 روز در حیواناتی که باکتری را وارد معده آنها کرده بودند، باعث کم شدن تعداد کلنی های باکتری شد.
یک مطالعه اولیه در انسان پیشنهاد می کند که دوز قوی ویتامین C در بعضی افراد می تواند هلیکوباکتری را از بین ببرد. در یک مطالعه بر روی 60 بیمار که از سوءهاضمه رنج می بردند و گاستریت و هلیکوباکتری هم داشتند 5 گرم در روز ویتامین C دادند که شامل یک دوز 2 گرمی و سه دوز یک گرمی بود و به گروه شاهد آنتی اسید دادند. پس از 4 هفته که مطالعه طول کشید 51 نفر تا آخر مطالعه ماندند در 24 نفر گروه شاهد هیچ فرقی مشاهده نشد در صورتی که از 27 نفر مورد مطالعه در 8 نفر هیچ اثری از عفونت باقی نبود. متاسفانه پس از پایان مطالعه کلیه بیماران را با داروهای ضد باکتری درمان کردند و مشخص نشد که آیا اثر ویتامین C دائمی بوده یا موقت. مطالعات دیگری لازم است تا ثابت کند که ویتامین C می تواند باکتری ها را نابود کند و مدت استفاده و میزان دارو چقدر باید باشد. البته باید در نظر داشت که آیا بیماری که زخم معده فعال دارد می تواند دوز بالای ویتامین C را تحمل کند و یا آیا ویتامین C پوشیده که در روده باز می شود و احتمالا التهاب کمتری را ایجاد می کند موثر خواهد بود یا نه؟
*اسیدهای چرب پولی انساتوره: مطالعات In vitro (درون لوله) نشان داده که چندین نوع از اسیدهای چرب پولی انساتوره دارای آثار نابود کننده هلیکوباکتری هستند، برای این که مشخص شود آیا روی انسان هم موثر است محققان 15 بیمار بین 30 تا 58 سال را که یک سوءهاضمه سبک بدون زخم ولی همراه با عفونت هلیکوباکتری داشتند، به مدت 8 روز با مخلوطی از اسیدهای چرب پولی انساتوره درمان کردند. پس از پایان درمان از نظر سلول شناسی در 53 درصد بیماران اثری از عفونت نبود ولی پس از 6 ماه از پایان درمان در 5 نفر از بیماران عفونت بازگشته بود.
با این که متاسفانه گروه شاهد وجود نداشت ولی درصد بالای درمان شدگان از نظر کلینیکی مهم است. اگر نتایج این مطالعه با مطالعات کلینیکی کنترل شده همراه بود، می شد به طور قانونی در بیمارانی که هیچ سیمپتومی ندارند آنها را با اسیدهای چرب پولی انساتوره جهت کم کردن احتمال ابتلا به سرطان درمان کرد.
*لاکتوباسیل ها ـ مطالعات نشان داده که لاکتوباسیل ها آثار ناخواسته ثانویه آنتی بیوتیک ها را که برای معده و روده ایجاد می شوند، کم کند.
20 بیمار آلوده به عفونت هلیکوباکتری که هیچ سیمپتومی نداشتند در مطالعه ای برای درمان شرکت کردند. آنها 40 میلی گرم Pantoparazole دو بار در روز و Tinidazole 500 میلی گرم دو بار در روز و گروه شاهد همین ها را به اضافه لاکتوباسیل دریافت کردند. نتایج مطالعه نشان داد که اضافه کردن لاکتو باسیل GG آثار ناخواسته ثانویه آنتی بیوتیک ها را برای نابودی هلیکوباکتری کم کرده به اضافه این که اثر آنتی بیوتراپی را شدیدتر کرده و از رشد هلیکوباکتری که از بیوپسی های معده بیماران مبتلا به بیماری های گوارشی استخراج شده بود جلوگیری کرده است.
در مطالعه دیگری بر روی موش ها تجویز L.salivarivs از انتشار هلیکوباکتری در معده آنها جلوگیری کرد.
مطالعات نشان داد که لاکتوباسیل ها می توانند از آثار ثانویه ناخواسته درمان های معمولی جلوگیری کند و آن را تقویت کنند، ولی هیچ مطالعه ای نشان نداده که استفاده از لاکتوباسیل ها به تنهایی می تواند یک درمان کافی برای عفونت هلیکوباکتری باشد.
*کُندر از بین برنده هلیکوباکتر: صمغ کندر یک داروی طبیعی است که قرن هاست مورد استفاده دارویی قرار می گیرد و علوم جدید هم موثر بودن و بی خطر بودن آن را قبول دارد. مطالعات نشان داده که صمغ کندر قادر به کشتن باکتری هلیکوباکترپیلوری است که عامل تولید کننده گاستریت مزمن و زخم های اثنی عشر و عامل سرطان زای معده است.
از زمان های قدیم صمغ کندر و شیره پوست آن در تمدن های مدیترانه ای به عنوان آنتی سپتیک ـ آنتی اکسیدان غذایی ـ برای رفع بوی بد دهان ـ به عنوان داروی ضد دردهای شکمی ـ سوءهاضمه و زخم های گوارشی ـ معطر کردن انواع نوشیدنی ها و غذاهای سنتی به کار می رفته است.
نوشته های زیادی از اعصار قدیم وجود دارد که استفاده از کندر برای بیماری های دستگاه گوارشی و سرطان در آنها ثبت شده است. در طی سال های اخیر مطالعات آزمایشگاهی و کلینیکی نشان داده که کندر باکتری هلیکوباکتری پیلوری و هم چنین سایر باکتری ها و قارچ ها را از بین می برد و در مبارزه علیه مشکلات و زخم های گوارشی مفید می باشد. مطالعات کلینیکی هم نشان داده که کندر در درمان زخم های خوش خیم معده و اثنی عشر موثر است.
در یک مطالعه کلینیکی بر روی 38 بیمار محققان متوجه شدند که یک دوز یک گرمی از راه دهان کندر یک بار در روز به مدت دو هفته باعث آرامش سیمپتوم ها در 80 درصد بیمارانی که با کندر درمان شده بودند می شود، در صورتی که در گروه شاهد که درمان دیگری داشتند 50 درصد سیمپتوم ها آرام شده بودند. در این مطالعه آزمون اندوسکپی ثابت کرد که کندر باعث بهبودی نسوج مخاطی معده شده و زخم ها کاملا توسط سلول های اپی تلیال سالم پوشیده شده اند. درمان زخم ها به طور کامل در 70 درصد بیمارانی که کندر خورده بودند دیده شد و در گروه شاهد در 22 درصد بیماران.
مطالعات بر روی حیوانات هم نشان داد که کندر دارای خواص محافظت کننده از سلول ها و ضد ترشح است و می تواند صدمات وارده بر روی مخاط معده بر اثر داروهای ضد زخم و آسپیرین را درمان کند. مطالعات بر روی موش ها که به طور تجربی در آنها زخم معده یا اثنی عشر تولید کرده بودند نشان داد که یک دوز 500 میلی گرم بر کیلو یعنی معادل 500 میلی گرم در روز برای انسان باعث کم شدن ترشح شیره معده و محافظت از سلول ها و کم کردن صدمات جدار معده شده است.
از بین بردن هلیکوباکترپیلوری
محققان متوجه شده اند که کندر دارای خاصیت موثر برای درمان هلیکوباکترپیلوری است و در مطالعات خود اظهار کرده اند که حتی مقدار کم آن یعنی یک گرم در روز در مدت دو هفته می تواند زخم های گوارشی را به سرعت درمان کند و متوجه شده اند که علت آثار درمانی بر روی زخم ها از بین بردن هلیکوباکترپیلوری است. آزمایشات نشان داد که کندر به طور بسیار موثری 9/99 هلیکوباکتری ها را نابود کرده و این آزمایشات بر روی انواع مختلف هلیکوباکتری NTCC11637 و شش نوع منزوی کلینیکی که سه نوع آن در مقابل Metronidazole مقاوم بوده انجام شده است.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی است.
* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
گاستریت
دکتر عطا انصاری
گاستریت یعنی انفلاماسیون مخاط معده. این بیماری انفلاماتوار می تواند حاد یا مزمن باشد. ممکن است به طور خیلی شدید شروع بشود، اما سوزش معده و اشکالات هضمی در عرض چند روز از بین می روند، ولی می توانند مرتباً بازگردند و در عرض چند سال پیشرفت کنند. گاستریت و سیمپتوم هایش معمولاً خطرناک نیستند و ممکن است شروع آن بر اثر الکل، داروها و یا یک باکتری به نام هلیکوباکترپیلوری که در مقابل اسید معده مقاوم است تولید بشود. این باکتری در مخاط معده وجود دارد و می تواند عامل زخم معده باشد. گاستریت می تواند امکان تولید سرطان معده را زیاد کند ولی در بیشتر موارد بیماری گاستریت سریع خوب می شود.
نقش مخاط معده
مخاط معده، در مقابل ترشحات اسیدی که هنگام هضم غذا ترشح می شود، نقش محافظت از جدار معده را دارد. بدون این محافظت جدار معده مورد حمله مواد مختلفی که در هنگام هضم غذا ترشح می شوند قرار گرفته و تولید سروز می کند و زخم معده بر اثر این حملات اسیدی است.
علل بیماری
علل بیماری هنوز مشخص نیست، ولی عوامل و بیماری ها می توانند باعث صدمه پذیری مخاط معده و باعث بیشتر شدن امکان تولید گاستریت بشوند. یک گاستریت حاد ممکن است بر اثر یک دارو مخصوصاً یک آنتی انفلاماتوار غیر استروئیدی در مدت طولانی یا یک کورتیکوئید ـ استرس یا نگرانی به وجود آید. در بیشتر موارد گاستریت مزمن بر اثر وجود باکتری هلیکوباکترپیلوری است. دخانیات و الکل هم می توانند مسئول تولید آن باشند.
از علل دیگر که کمتر تولید گاستریت مزمن می کنند می توان به بازگشت مواد صفراوی به معده و یا گاستریت اتوایمیون همراه یا بدون همراهی سایر بیماری های اتوایمیون مانند بیماری Brermer اشاره کرد.
تشخیص
تشخیص بر اثر سیمپتوم های گفته شده توسط بیمار مبتلا و مخصوصاً توسط آندوسکوپی دستگاه گوارش صورت می گیرد. آندوسکوپی به پزشک اجازه می دهد که جدار معده را ببیند. یک لوله که آندوسکوپ به آن متصل است از راه گلو به مری و معده وارد می شود و تصویر را روی مانیتور نشان می دهد و پزشک می تواند انفلاماسیون و پیشرفت آن را تشخیص بدهد.
برداشتن نمونه هایی از مخاط های گوارشی (بیوپسی) وجود گاستریت و گاهی علت تولید آن را مشخص می کند. بهتر است که آزمایشات خون نیز انجام شود.
مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید
یک گاستریت مزمن می تواند امکان به وجود آمدن زخم معده و یا سرطان معده را زیادتر کند.
سیمپتوم های گاستریت
گاستریت همیشه علامت مشخصی ندارد. سیمپتوم هایی که ممکن است دیده شوند عبارتند از:
ـ دردهای شکمی مخصوصاً در قسمت بالای شکم
ـ سوزش معده که ممکن است با خوردن غذا شدیدتر یا آرام تر شود.
ـ مشکلات هضم غذا، سوءهاضمه، احساس سنگینی شکم مثل این که غذای سنگینی خورده باشی و یا وجود گاز پس از یک غذای سبک.
ـ حالت تهوع
ـ استفراغ
ـ بی اشتهایی
ـ وجود خون در استفراغ (به رنگ قهوه) و یا در مدفوع (به رنگ سیاه)
چه کسانی در خطر مبتلا شدن هستند
افراد مسن در خطر بیشتری برای بیماری گاستریت هستند، زیرا به علت سن بالا مخاط معده آنها صدمه پذیرتر است. هم چنین باکتری هلیکوباکترپیلوری در نزد سالمندان خیلی زیادتر دیده می شود.
عوامل تولید خطر
عوامل مختلفی می توانند باعث شدت تولید گاستریت بشوند مثل افرادی که آلوده به باکتری هلیکوباکترپیلوری هستند. با این که این باکتری در نزد انسان زیاد دیده می شود دانشمندان نمی توانند به خوبی جواب بدهند که چرا بعضی از افرادی که آلوده به هلیکوباکترپیلوری هستند دچار گاستریت یا بیماری دیگری در معده می شوند و عده دیگری بیمار نمی شوند. عوامل دیگری مثل دخانیات، استرس مخصوصاً استرس هایی که بر اثر یک جراحی مهم، یک صدمه شدید (فیزیکی یا روانی)، سوختگی یا عفونت های مهم هم می توانند موثر واقع بشوند.
فاکتورهای دیگری که می توانند امکان خطر مبتلا شدن به گاستریت را بالا ببرند مصرف مرتب داروها مانند آسپیرین، ایبوبروفن، ناپروکسین و یا نوشیدن زیاد الکل است زیرا الکل باعث صدمه دیدن مخاط معده می شود.
پیشگیری
اگر از عواملی که باعث تولید بیماری می شوند دوری کنیم، امکان پیشگیری از بیماری وجود دارد، مثل ترک سیگار و کم کردن نوشیدن الکل و یا ترک آن، کنترل استرس ها و مصرف داروهای آنتی انفلاماتوار غیر استروئیدی می توانند از امکان بیماری جلوگیری کنند.
چند راهنمایی
ـ گاستریت حاد: با رعایت راهنمایی های زیر می توان بعضی از سیمپتوم های گاستریت حاد را آرام کرد، مثل داشتن یک زندگی بهداشتی خوب، جویدن کامل غذاها، نخوردن غذاهای سنگین که باعث کم شدن سوزش معده می شود، همین طور مصرف غذاهای اسیدی، ادویه ها، الکل و قهوه این ها به معده فشار وارد می کنند. کم کردن الکل، نوشیدنی های گازدار و قهوه می توانند موثر باشند. غذاهای سبک و مایع، سریال ها و سبزی ها و میوه ها گاهی پیشنهاد می شود.
درمان های دارویی
اگر عوامل مسئول در تولید گاستریت را بشناسیم، درمان در واقع باید از درمان آنها شروع شود. همین طور پزشک می تواند مصرف داروهای آنتی انفلاماتوار غیر استروئیدی را تا از بین رفتن سیمپتوم ها قطع کند.
اگر گاستریت حاد وجود دارد که معمولاً چند روز بیشتر طول نمی کشد، پزشک می تواند بیمار را تشویق کند که از غذاهای مایع استفاده کند تا به معده امکان استراحت داده شود. همین طور آنتی اسیدها می توانند به آرامش سیمپتوم ها کمک کنند.
برای گاستریت های مزمن درمان متفاوت است. اگر بیماری بر اثر باکتری هلیکوباکترپیلوری تولید شده درمان با آنتی بیوتیک مثلاً با آموکسی سیلین و کلاریترومیسین شروع می شود و در صورت لزوم داروهایی برای پانسمان معده، داروهای ضد درد یا داروهایی که شدت اسیدی بودن معده را کم می کنند، اضافه می شود.
طب مکمل
ـ کرنبری cranberry: مصرف مرتب آب کرنبری می تواند از آلودگی به باکتری هلیکوباکترپیلوری و از چسبیدن آن به جدار معده جلوگیری کند و اگر همراه با درمان کلاسیک مصرف شود باعث از بین رفتن سریع باکتری می شود.
ـ پروبیوتیک ها: یک مطالعه نشان داده که مصرف پروبیوتیک ها دارای آثار معادل کرنبری می باشد.
ـ ازگیل ژاپنی (زردآلوی ژاپنی): یک مطالعه نشان داده که خوردن سه بار در روز ازگیل ژاپنی می تواند آثار انفلاماتوار تولید شده توسط باکتری هلیکوباکترپیلوری را در یک گاستریت مزمن کم کند.
ـ تخم کتان: دانه های تخم کتان می تواند التهابات تولید شده در مخاط معده بر اثر گاستریت را آرام کند.
کلام آخر
گاستریت حاد یک بیماری بسیار شایع و کوتاه مدت است و به راحتی آرام می شود. گاستریت مزمن متفاوت است و سیمپتوم های آن به راحتی با زخم معده و زخم اثنی عشر اشتباه می شود. درمان گاستریت موفقیت آمیز است و داروهای مصرف شده قابل تحمل هستند، ولی استفاده از داروهایی که به راحتی بدون نسخه تهیه می شوند و موثر هم هستند مثل آنتی هیستامینیک های H2، بی خطر هم نیستند، مخصوصاً وقتی که درمان دقیق را نمی دانید از خوددرمانی خودداری کنید. پزشک شما بیماری را تشخیص داده و قبل از آزمایشات مربوط به زخم ها، گاستریت و ازوفاژیت(التهاب مری) داروی لازم را تجویز می کند ،زیرا این بیماری ها معمولاً در عرض یک هفته به درمان جواب می دهند در این صورت احتمالاً شما به این آزمایشات احتیاج نخواهید داشت. بر عکس اگر پس از یک هفته احساس بهبودی نداشتید پزشک می تواند درخواست آندوسکپی یا عکس برداری از دستگاه گوارش را بکند.
بالاخره اگر شما علائم مشکلات تولید شده بر اثر بیماری را دارید مثل خونریزی از دستگاه گوارش یعنی وجود خون در استفراغ به رنگ قهوه ای و خون در مدفوع سیاه رنگ، خستگی یا از دست دادن وزن بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی است.
اوتیسم: رشد و نمو کودکان
دکتر عطا انصاری
اوتیسم از بیماری های حمله کننده به توسعه مغزی به شمار می رود که به آن TEDمی گوییم.
این بیماری در اوایل کودکی خود را نشان می دهد معمولاً قبل از سه سالگی و شدت سیمپتوم ها در همه یکسان نیست و باعث می شود که کودک یا بزرگ سال نتواند با دیگران گفتگو کند و روابط اجتماعی داشته باشد.
TED هایی که بیشتر از همه دیده می شوند عبارتند از:
ـ اوتیسم
ـ سندورم Asperger
ـ سندورم RETT
ـ TED های غیر مشخص
ـ مشکلات جلوگیری کننده از تماس های اجتماعی کودک
تعریف و جدول بندی جدید برای TEDها
در چاپ جدید کتاب راهنمای تشخیص بیماری های روانی (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders- DSM-v-2013) انجمن روان پزشکان آمریکا (APA) پیشنهاد می کند که همه این بیماری ها را در یک گروه اوتیسمی قرار بدهند و سایر بیماری های ذکر شده به عنوان یک بیماری خاص بشمار نیاید و به این ترتیب تشخیص بیماری راحت تر و شروع درمان سریع تر می شود، ولی گروهی از پزشکان مخالف آن هستند، زیرا باعث می شود که در کشورهایی که کمک مالی و درمانی به بیماران می شود این کمک ها قطع شود.
علل بیماری
علت اصلی این بیماری هنوز مشخص نیست و دانشمندان معتقدند که عوامل زیادی می تواند باعث تولید TED بشوند مانند عوامل ژنتیکی و محیط زیستی که بر روی رشد و نمو مغز قبل و بعد از تولد اثر می گذارند.
ژن های مختلفی می توانند باعث تولید اوتیسم در یک کودک بشوند و در رشد و نمو مغز جنین موثر باشند و بعضی از عوامل ژنتیکی غیر مستقیم هم می توانند باعث امکان بالاتری در کودک برای اوتیسم و سایر TED ها بشوند.
عوامل محیط زیستی مانند تماس با مواد سمی قبل و بعد از تولد، مشکلات تولید شونده در هنگام زایمان و یا عفونت های قبل از تولد هم می توانند از عامل های تولید بیماری باشند.
در سال 1998 یک مطالعه انگلیسی اعلام کرد که رابطه ای بین اوتیسم و واکسیناسیون وجود دارد، مخصوصاً واکسن های ضد سرخک، مخملک و اوریون ولی مطالعات بعدی نشان داد که رابطه ای بین واکسیناسیون و اوتیسم وجود ندارد و نویسنده ی آن مقاله متهم به نشر خلاف واقع شد.
بیماری هایی که می توانند همراه با اوتیسم باشند
بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم از بیماری های عصبی دیگری هم رنج می برند مانند:
ـ صرع در نزد 20 تا 25 درصد کودکان اوتیسمی
ـ عقب افتادگی مغزی در نزد 30 درصد کودکان مبتلا به نوعی از TED ها
ـ سندروم Fragileدر 1/8 درصد کودکان اوتیسمی دیده می شود.
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است گاهی دچار مشکلات زیر هم باشند مانند:
ـ مشکلات مربوط به خواب (نخوابیدن یا خواب ماندن طولانی).
ـ مشکلات مربوط به دستگاه گوارش یا آلرژی ها
ـ حملات غش که در کودکی و یا نوجوانی شروع می شوند.این حملات ممکن استموجب بیهوشی و یا لرزش غیر قابل کنترل تمام بدن و حرکات غیر طبیعی شود.
ـ بیماری های روانی مانند نگرانی که همراه و مربوط به مشکلات به عادت کردن، تغییرات مثبت یا منفی، ترس ها و دپرسیون می شود.
ـ مشکلات فهمی (فهمیدن) مثل عدم توجه، عدم قابلیت اجرا کردن یک کار، مشکلات حافظه ای و امثالهم.
وجود یک کودک مبتلا به اوتیسم کاملاً وضع زندگی روزانه خانواده را به هم می ریزد و باعث ناراحتی ها و استرس های زیادی برای افراد خانواده که در زیر یک سقف زندگی می کنند می شود.
تقریباً از هر هزار نفر 6 تا 7 نفر قبل از 20 سالگی مبتلا به TED می شوند یعنی از هر 150 کودک و نوجوان یک نفر و از هر هزار نفر 2 نفرقبل از بیست سالگی به اوتیسم دچار می شوند. (آمار فرانسه در 2009)
(در کبک این آمار یک کودک در هر 178 نفر می باشد و در ایالات متحده یک کودک در هر 110 نفر)
در عرض بیست سال گذشته تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم به نحو عجیبی زیاد شده به طوری که در بین مشکلات مهم ناتوانی های کودکان در مدارس به شمار می رود.
شرایط بهتر برای تشخیص و همین طور بالا رفتن دانش و دقت در نزد متخصصان و مردم عادی بدون شک به بالا رفتن آمار افراد مبتلا در تمام دنیا منجر می شود.
تشخیص
با این که علائم اوتیسم اغلب در حدود 18 ماهگی دیده می شوند ولی یک تشخیص دقیق معمولاً در سه سالگی مشخص می شود، وقتی که تأخیر در حرف زدن و رشد و روابط اجتماعی بهتر مشخص می شود و هر چه زودتر تشخیص صورت گیرد زودتر به کودک کمک می شود.
برای تشخیص TED باید عوامل زیادی در کودک مطالعه شود مانند رفتار کودک و قدرت انجام کارهای مربوط به سنش و حرف زدن و روابط اجتماعی او و همکاری گروه متخصصان برای انجام آزمایشات مختلف لازم.
سیمپتوم ها
اوتیسم شناخته شده ترین نوع بیماری های حمله کننده به رشد و نمو مغزی کودکان است، و مبتلایان معمولاً درسه موضوع دچار مشکلات رشدی می شوند، زندگی اجتماعی و روابط با سایرین، اخلاق و رفتار و مشکلات حرف زدن و مکالمه و شدت این ها در کودکان متفاوت است و یک کودک مبتلا به نوع شدید قدرت انجام کارهای خودش را ندارد و نمی تواند با دیگران رفتار اجتماعی داشته باشد و گفتگو کند.
بعضی از کودکان علائم اوتیسم را خیلی زود نشان می دهند و دیگران در ماه ها یا سال های اولیه و ناگهان در خود فرو می روند، خشن می شوند و یا دیگر حرف نمی زنند با این که هر کودکی رفتار مخصوص بخودش را دارد ولی سیمپتوم هایی که زیاد دیده می شوند عبارتند از:
در زندگی اجتماعی
ـ اشکال در تماس چشمی و فهمیدن علائم صورت دیگران مثل خندیدن به کودک
ـ اشکال در فهمیدن مسائل احساسی مثل درک غمگینی یک نفر و قدرت فهم نظرات دیگران
ـ اشکال در نشان دادن احساسات خود بعضی وقت ها اطرافیان او نمی توانند بفهمند که کودک دچار درد است.
ـ وقتی صدایش می زنید جواب نمی دهد.
ـ ترجیح می دهد که به تنهایی بازی کند، به دنیای خودش فرو برود و قادر نیست با همسالانش دوستی برقرار کند.
ـ قادر نیست بازی هایی را که احتیاج به تفکر و تصور دارد انجام دهد.
ـ دوست ندارد مورد محبت و نوازش واقع شود و یا در موضوعی مچش گرفته شود.
در حرف زدن و مکالمات
ـ کودک پس از دو سالگی شروع به حرف زدن می کند.
ـ تأخیر در رشد و نمو در حدود 30 ماهگی
ـ عدم تکلم درست کلمات یا ادا کردن جملات
ـ قادر نبودن به نگاه کردن به طرف مورد مکالمه
ـ قادر نبودن به ادامه یک مکالمه صحیح
ـ کودک با ریتم یا تن غیرطبیعی حرف می زند.
ـ کودک کلمات را می تواند تکرار کند ولی معنی آن را درک نمی کند.
رفتار کودک
ـ تکرار یک سری حرکات که به آن استریوتیپ می گویند مثل کف زدن یا به دور خود چرخیدن یا حرکات به چپ و راست
ـ تعصب شدید به نگهداری یک عادت مخصوص
ـ حساسیت شدید یا عدم حساسیت به نور، صدا، تماس با بدنش، یا عدم احساس درد که می تواند بر اثر یک مشکل تجزیه و تحلیل اطلاعات احساسی وارد شده به مغز باشد.
ـ علاقه بسیار شدید به قسمتی از یک اسباب بازی مانند یک چرخ که می چرخد.
ـ کودک مرتباً در حال حرکت است.
ـ کودک مایل به تقسیم چیزهای مورد علاقه اش با دیگران نیست.
ـ حملات غیظ و غضب علیه خودش و یا دیگران.
در مواقع زیر بهتر است با یک متخصص مشورت شود
ـ اگر کودک در 12 ماهگی سرو صدا نمی کند و به اصطلاح چه چه نمی زند.
ـ حرکاتی برای نشان دادن منظورش انجام نمی دهد مثلاً نشان دادن یک شئی یا تصویر با انگشت.
ـ هیچ کلمه ای را در 16 ماهگی نمی گوید.
ـ جملات 2 کلمه ای را نمی توند بگوید.
چه کسانی در معرض ابتلا هستند
ـ پسرها بیشتر از دخترها دچار می شوند. 4 پسر در برابر یک دختر.
ـ کودکانی که پدر یا مادر، برادر یا خواهرشان دچار است.
ـ کودکانی که به یک بیماری دیگر مثل سندورم X – Fragile و یا سندروم Down مبتلا هستند.
درمان های دارویی
با این که در حال حاضر هیچ درمانی برای بیمار اوتیسمی وجود ندارد، همین طور هیچ درمان واقعی برای TED ها نداریم، یک سری درمان ها به کم شدن سیمپتوم ها و بهتر شدن یادگیری کمک می کنند.
محققان متوجه شده اند که تشخیص و کمک های لازمه قبل از سن مدرسه رفتن کودک نتایج بهتری داشته، زیرا مغز کودک هنوز در حال نمو است و کمک های سریع و اولیه شانس بیشتری به کودک می دهد که زندگی بهتری در آینده داشته باشد ولکن شروع این درمان ها در هر سنی دیر نیست و هر وقت بیماری تشخیص داده شد، می شود شروع کرد.
چون بیماری تا آخر عمر شخص ادامه دارد کمک به او باید دائمی باشد. بعضی افراد احتیاج به کمک و مواظبت دائمی دارند که در خطر نباشند و بعضی وقتها احتیاج دارند که برای مکالمه یا زندگی اجتماعی کمک دریافت کنند و برنامه درمانی یک سری کمک هایی است که برای هر کودکی طبق وضع بیماری او ترتیب داده می شود. این برنامه ها و درمان ها خیلی زیاد هستند و اجرای آنها در کشورهای مختلف فرق زیاد دارند و بستگی دارد به امکانات درمانی و دانش بر روی بیماری و درمان که چند تای آن را شرح می دهیم.
کمک های کلی برای بهتر شدن رفتار بیمار
متد Lovaas یا ABA بیشتر از هر نوع دیگر مورد مطالعه قرار گرفته و درباره آن مدارک علمی تهیه شده و هدف آن تهیه و تقویت یادگیری های جدید به بیمار است مثل یاد دادن حرف زدن، بازی کردن، با دیگران قاطی شدن و کم کردن رفتارهایی مانند غضب یا خودزنی و هم چنین یاد دادن روش هایی که بیمار بتواند بیشتر خودکفا بشود. این تکنیک متاسفانه هزینه سنگین دارد و والدین کودک باید همکاری چندین ساله با درمان گران داشته باشند و احتیاج به 20 تا 40 ساعت کار در هفته با گروهی از درمان گران متخصص دارد و همین طور والدین کودک باید دوره های تخصصی کمک به کودک را بگذرانند.
در سال 1987 دکتر Ivar Lovaas نتیجه یک سری از مطالعاتش را که در دانشگاه کالیفرنیا انجام داده بود چاپ کرد. این مطالعات بر روی 19 کودک اوتیست که در سنین 35 تا 41 ماهگی بودند و 40 ساعت در هفته تحت این نوع درمان بودند انجام شد. نیمی از آنها به قدری پیشرفت کردند که کودک خودش را در جمع مانند دیگران می دید و نیمی دیگر پیشرفت های جالبی داشتند و متاسفانه چند کودک هم پیشرفت کمی داشتند.
کمک های کلی برای رشد
روش TEACCH مربوط به کودکانی می شود که احتیاج به تعلیم برای گفتگو دارند و در کالیفرنیا در سال های 1970 تهیه شده و مربوط می شود به این که محیط یادگیری باید مطابق وضع کودک اوتیست باشد نه برعکس، و از روش هایی که کودک باید لوازم درسی را به خوبی ببیند و بتواند بدون کمک از آنها استفاده کند.
کمک هایی که هدف آن اجتماعی کردن کودک است
از روش Floor Time یا RDI که یک نوع درمان با بازی است و شامل شش مرحله رشد عاطفی می شود و با کمک بازی، قدرت و روابط اجتماعی کودک بهبود می یابد و موانع احساسی روانی کودک مبتلا رفع می شود. کودکان باید مرحله اول را طی کرده تا به مرحله دیگر برسند که قدرت یاد دهنده قوی تری دارد.
روش Early Start Denver Model روشی است که باید در 18 ماهگی کودک به محض این که علائم اولیه بیماری دیده شود شروع شده و روش درمان کودک به تنهایی همراه درمان گر در کودکستان یا در منزل با کمک بازی کردن انجام می شود و هدف آن تشویق کودک به حرکات و مکالمه با دیگران مخصوصاً والدین اوست.
روش SCERTS: هدف این روش بهتر شدن قدرت فعالیت های اجتماعی و تماس با دیگران برای کودکان مبتلا به اوتیسم است.
درمان متمرکز بر روی حرف زدن و گفتگو
روش PECD: در این روش از Pictogrames یا تصویرهای ساده که نشان دهنده اشیاء، افراد یا فعالیت های زندگی روزانه کودک اوتیست است استفاده می کنند. (پیکتوگرام تصاویری است مانند تصویر سیگار کشیدن ممنوع ـ یا پله ها به طرف بالا یا پائین و امثالهم) ـ این تصاویر همراه با کلمات است و کمک می کند که کودک بتواند کلماتی را ادا کند و معنی آن را درک کند و بعضی از مشکلات اجتماعی و گفتگویی او برطرف شود.
روان درمانی آنالی تیک
روان درمانی آنالی تیک در کشور فرانسه جزو درمان هاست و حرف ها، اعمال و فعالیت ها و تصورات ناخودآگاه بیمار را تجزیه و تحلیل می کند. این درمان می تواند با یک کودک و یا کودکان اوتیست با هم انجام شود. یک بازی روان شناسی به طور غیر مستقیم جزو درمان است. این سیستم در فرانسه مخالفان زیادی نیز دارد.
تحت نظر بودن مبتلایان به اوتیسم
کودکان مبتلا به اوتیسم و TED احتیاج دارند که تحت نظر پزشک ـ پارامدیک متخصص تعلیم و تربیت ـ اورتوفونیست (متخصص یاد دادن کلمات) ـ روان درمانگر ـ ارگوتراپوت و در بیشتر مواقع کسی که به احتیاجات روزانه او کمک کند، باشند.
در استان کبک این کودکان و والدین آنها می توانند کمک های فدرال و استانی دریافت کنند. در کانادا یک برنامه مشخص برای تحصیل کودک در نظر گرفته می شود که همکاری والدین و کودک در انجام آن بسیار مهم است. اگر تشخیص به موقع و کمک های تنظیم شده برای کودک و همکاری جدی والدین همه با هم انجام بشود بیشتر کودکان می توانند خودمختار بشوند.
در هنگام نوجوانی بعضی از کودکان اوتیست دچار دپرسیون و یا مشکلات رفتاری می شوند، بنابراین درمان ها در جوانی باید تعدیل و تغییر یابد، البته احتیاج به کمک دارند، ولی می توانند در محیط مخصوص کار کنند و زندگی کنند و نسبتاً خودمختار باشند.
درمان های دارویی و تغذیه ای
1 ـ داروها
هیچ دارویی برای درمان اوتیسم و سایر TED ها وجود ندارد، بعضی از داروها برای درمان سیمپتوم هایی که بر اثر اوتیسم به وجود می آید تجویز می شوند.
ـ داروهایی که معمولاً برای اسکیزوفرنی به کار می روند در نزد کودکان اوتیست و TED می تواند خشم و غضب و خودزنی آنها را کم کند. همین طور به حل مشکلات رفتاری شدید آنها کمک می کند.
ـ داروهای آنتی دپرسور برای کنترل نگرانی و یا دپرسیون و گاهی وقت ها برای کم کردن فعالیت های رفتاری تکراری تجویز می شود. این داروها گاه ممکن است برای کنترل خشونت به کار روند.
ـ داروهایی مانند Ritalin و Concerta برای مشکلات یا عدم توجه و تمرکز با موفقیت در نزد بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم برای کم فعالی و بیش فعالی به کار می روند. بعضی کودکان به درمان جواب نمی دهند و آثار ثانویه بد این داروها هم باید مورد توجه قرار گیرند.
ـ Secrétine هورمونی است که توسط مخاط دوازدهه ترشح می شود و در سال 1998 مطالعه ای چاپ شد که این هورمون در نزد بعضی از کودکان اوتیسم به بهتر شدن دستگاه گوارشی، خواب، حرف زدن و بعضی از کارهای یادگیری کمک می کند. مطالعات جدید نشان داده که این هورمون هیچ اثری بر روی این کودکان ندارد و آثار ثانویه ناخواسته هم داشته و نویسندگان مقاله تحت تعقیب قرار گرفتند.
تغذیه
افرادی که به TED مبتلا هستند اغلب دچار مشکلات روده ای یا انفلاماسیون گاسترو انتستینال مزمن (یعنی معده ای روده ای مزمن) می شوند، بنابراین بدن آنها میزان کمتری از بعضی مواد غذایی را جذب می کند.
طبق گفته بعضی از محققان اکثر کودکان مبتلا به TED دچار مشکلات دستگاه دفاعی بدن نیز هستند و عکس العمل آنها در مقابل ویروس ها، سموم بدن و بعضی از غذاها با دیگران متفاوت است.
رژیم های مختلفی پیشنهاد شده برای کمک به بیماران اوتیست مثل کم کردن آلرژن های غذایی، یک رژیم بدون گلوتن و کازئین (پروتئین شیر)، مکمل های ویتامین B12 و B6، رژیم بدون مخمرها، رژیم سرشار از پروبیوتیک، ولی باید مطالعات دیگری انجام شود تا مطمئن شد که یک رژیم غذایی می تواند آثار موثری بر روی سیمپتوم های اوتیسم داشته باشد.
روش DAN روشی است که توسط Autism Research Institute طبق طب مکمل برای کمک به پزشکان جهت تشخیص و درمان پیشنهاد شده. طبق این روش، رژیم غذایی باید فاقد گلوتن، کازئین، غذاهای جانک و آن چه که شامل شکر تصفیه شده است، باشد و باید مکمل های مختلف تغذیه ای به آن اضافه شود. هم چنین باید مواد سمی بدن مانند فلزهای سنگین (جیوه) را از بدن خارج کرد.
طب مکمل
ـ موسیقی درمانی: مطالعات نشان داده که موسیقی درمانی آثار مثبت بر روی کودکان و بزرگسالان بیمار دارد و باعث بیشتر و بهتر شدن صدا، ژست ها، فهمیدن جملات و توجه بیشتر به کارهایی که باید انجام دهند، می شود. محققان همین طور متوجه شده اند که آگاهی بدن بیمار و تنظیم حرکات بهتر شده و نگرانی کمتر می شود ولیکن نتیجه روی رفتار کودک هنوز مشخص نیست و آثار موسیقی درمانی در دراز مدت باید مورد مطالعه قرار بگیرد.
ـ ملاتونین: یک متاآنالیز که برروی 35 مطالعه انجام شده نشان می دهد که ملاتونین تجویز شده به کودکانی که مشکلات تولید شده بر اثر اوتیسم دارند باعث بهتر شدن مشکلات خواب و رفتار روزانه شده و آثار ناخواسته کمی دارد.
ـ ماساژ درمانی: در سال 2011 یک مطالعه بر روی مقالات چاپ شده نشان داد که ماساژ درمانی دارای آثار درمانی بر روی کودکان اوتیسمی است مخصوصاً بر روی حرف زدن و اجتماعی تر شدن ولی این آثار در کودکانی دیده می شود که درمان های دیگری هم مانند درمان برای حرف زدن و اجتماعی شدن و تماس با دیگران دارند.
ـ روش Tomatis : این متد مخصوصاً برای کودکانی که در گفتگو و یادگیری اشکال دارند و همچنین عدم توجه و رشد و نمو عقلانی دارند، به کار می رود. یک مطالعه علمی بر روی 11 کودک اوتیست در سال 2008 برای نشان دادن آثار این روش انجام شد و هیچ گونه اثر مثبتی مشاهده نشد، بنابراین هیچ دلیلی برای مفید بودن آن نداریم.
ـ روش Snoezelen : سالن های این روش در ابتدا برای اشخاصی که چندین ناتوانی داشتند به کار می رفت بنابراین محیط جالبی برای کودکانی که از TED رنج می برند دارد. در این سالن ها سیستم های مختلفی برای تقویت احساسات پنج گانه وجود دارد. در آنجا از بوهای مختلف، بازی نور با رنگ های مختلف و بازی های گوناگون در یک محیط آرام و آسایش دهنده استفاده می کنند. یک مطالعه انجام شده در سال 2003 نشان می دهد که محیط درمان کننده ساکن Snoezelen باعث کم شدن مشکلات رفتاری این کودکان می شود.
ـ طب سوزنی: از مطالعات مهم بر روی مقالات علمی چاپ شده نتیجه گیری می شود که طب سوزنی آثار روشنی بر روی مشکلات تولید شده بر اثر اوتیسم در حال حاضر ندارد. مطالعات بسیار بزرگ بر روی کودک و بزرگسال لازم است تا بتوان نتیجه قطعی گرفت.
زخم های معده و روده کوچک
دکتر عطا انصاری
اگر زخم در معده تولید شده باشد به آن زخم گاستریک و اگر در دوازدهه (اثنی عشر) یعنی قسمت اولیه روده کوچک باشد به آن زخم Dusdenal می گوییم که در حقیقت زخم هایی هستند که به علت سائیدگی عمیق در جدار دستگاه گوارش به وجود آمده اند.
اصطلاح زخم های گاسترو دودنال برای هر دوی آنها به کار می رود، زیرا علائم شان کاملا مشابه است. این زخم ها اکثرا دردناکند، زیرا در تماس مستقیم با اسید موجود در لوله ی گوارشی هستند مثل اینکه یک پنبه ی آلوده به الکل را روی یک زخم بگذاریم، تولید سوزش می کند.
به نظر می رسد که 10درصد مردم در کشورهای صنعتی به آن مبتلا خواهند شد و افراد چهل سال به بالا بیشتر در خطر مبتلا شدن هستند. زخم های روده ای ده برابر بیشتر از زخم های معده ای دیده می شوند.
علل
باکتری هلیکوباکتر پیلوری که در مقابل اسید معده مقاوم است عامل اصلی تولید زخم هاست. تقریبا 60تا 80 درصد زخم های معده و 80 تا 85 درصد زخم های روده بر اثر وجود این باکتری در لوله گوارش می باشد. این باکتری به لایه مخاطی معده که معمولاً رویه دفاعی معده و روده را تشکیل می دهد حمله کرده و در نزد بعضی از افراد باعث تخریب مکانیزم دفاعی لوله گوارشی آنها می شود که در 50 درصد افراد 60 سال به بالا دیده می شود و در حدود 20 درصد حاملین باکتری در طول عمرشان دچار زخم در روده یا معده خواهند شد.
مصرف آنتی انفلاماتوارهای غیر استروئیدی مثل آسپرین، ادویل و موترن دومین عاملی است که نقش مهمی در ایجاد زخم در لوله گوارش بازی می کنند و همراهی مصرف این آنتی انفلاماتوارها با عفونت هلیکو باکتر پیلوری امکان تولید زخم را به شدت زیاد می کند و احتمال تولید این زخم ها 60 برابر بیشتر می شود.
علل دیگری که می توانند تولید زخم بکنند
ترشح شدید اسید در معده که می تواند بر اثر استعمال دخانیات (سیگار)، مصرف زیاد الکل، یک استرس مهم، آمادگی ارثی و غیره به وجود بیاید. این ها عامل واقعی تولید کننده زخم ها نیستند ولی باعث تشدید امکان تولید زخم هستند.
یک سوختگی شدید، زخمی شدن و یا استرس بدنی بر اثر یک بیماری خطرناک هم می توانند تولید زخم هایی (اغلب چندین زخم) اکثراً در معده بکنند و گاهی در شروع روده کوچک. به ندرت یک زخم معده می تواند بر اثر یک غده سرطانی زخمی شده باشد.
اسیدها و آنتی اسیدها در لوله گوارش
در جدار معده غده هایی وجود دارند که شیره معده را ترشح می کنند و به هضم غذا کمک می کنند. در این شیره مواد زیر وجود دارند:
ـ آنزیم ها مانند پیپسین که باعث شکسته شدن پروتئین ها به مولکول های کوچک تر یا پیپتیدها می شود.
ـ اسید کلریدریک که اسیدی قوی است و باعث فعالیت آنزیم های هضمی و از بین بردن اکثر میکرب ها، پارازیت ها، ویروس ها، باکتری ها و قارچ هاست که وارد می شوند.
ـ محتویات معده همیشه اسیدی است و PH آن به علت غذای خورده شده بین 5/1 تا 5 در تغییر است و یا در همه اشخاص یکسان نیست.
ـ غدد دیگری مخاط ترشح می کنند که مسئول محافظت جدار داخلی معده است. این مخاط به صورت یک ورقه محافظت کننده از تخریب جدار معده بر اثر اسید کلریدریک و آنزیم ها جلوگیری می کند. جدار داخلی روده کوچک نیز از یک لایه مخاط پوشیده شده که از مواد اسیدی تخلیه شده از معده محافظ روده است.
پیشرفت بیماری
معمولاً یک زخم به تدریج در طی چند هفته تولید می شود ولی ممکن است به سرعت هم ایجاد شود مثلاً چند روز پس از مصرف آنتی انفلاماتوارهای غیر استروئیدی ولی این نوع زخم معمولاً زیاد دیده نمی شود.
خوب شدن سریع زخم: چهل درصد زخم ها معمولاًَ در عرض یک ماه خوب می شوند مخصوصاً زخم های تولید شده بر اثر آنتی انفلاماتوارهای غیر استروئیدی پس از قطع دارو . درمان شدن قطعی به ندرت دیده شده و معمولاً در سیگاری ها بازگشت بیماری بیشتر است تا غیر سیگاری ها.
اگر زخم درمان نشود و عامل تولید برطرف نگردد امکان این که در سال های بعد دوباره تولید شود، وجود دارد. حتی با یک درمان خوب هم 20 تا 30 درصد بازگشت زخم وجود دارد.
مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید
یک زخم می تواند خونریزی کند (هموراژی) و خون در داخل لوله گوارش بریزد. خونریزی ممکن است شدید باشد همراه با استفراغ با خون و یا شبیه دانه های قهوه. در مدفوع خون دیده شود که ممکن است قرمز یا سیاه باشد. خونریزی ممکن است آهسته و مداوم باشد. ممکن است بیمار توجه نکند که مدفوع سیاه رنگ دارد. بر اثر شیره گوارش خون سیاه رنگ می شود. این خو ریزی با گذشت زمان ممکن است تولید کم خونی بکند که مشخص نمی شود. امکان دارد که اولین سیمپتوم زخم هموراژی باشد بدون این که دردی وجود داشته باشد، مخصوصاً در افراد مسن که باید بدون تاخیر به پزشک مراجعه شود.
مشکل دیگری که به ندرت دیده می شود سوراخ شدن کامل جدار معده است که باعث درد شدید می شود و خیلی سریع تولید پری تونیت می کند که یک اورژانس پزشکی و جراحی است.
سیمپتوم های زخم معده و زخم اثنی عشر (دوازدهه)
سیمپتوم های عمومی
ـ احساس سوزش تکراری در قسمت بالای شکم
ـ در زخم های معده درد بر اثر خوردن یا نوشیدن شدت پیدا می کند.
ـ در زخم های روده (اثنی عشر) درد در هنگام غذا خوردن آرامش دارد ولی پس از یک تا سه ساعت بعد از غذا وقتی که خودش را خالی می کند شدیدتر می شود. (مثلاً شب ها)
ـ احساس سیر شدن سریع
ـ آروغ زدن و وجود گاز در معده
ـ بعضی وقت ها هیچ سیمپتومی قبل از خون ریزی وجود ندارد.
علائم شدت بیماری
ـ حالت تهوع و استفراغ
ـ وجود خون در استفراغ به رنگ قهوه یا در مدفوع به رنگ سیاه
ـ خستگی
ـ از دست دادن وزن
توجه: در نزد بانوان باردار که از زخم ها رنج می برند در هنگام بارداری سیمپتوم ها از بین می روند، زیرا میزان اسید معده کم می شود، ولی احساس سوزش، تهوع و استفراغ به علت فشاری که جنین بر روی معده مادر وارد می کند، ممکن است در اواخر بارداری برگردند.
چه کسانی در خطر مبتلا شدن هستند
ـ زنان 55 سال به بالا برای زخم های معده
ـ مردان 40 سال به بالا برای زخم های دوازدهه
ـ بعضی افراد ممکن است آمادگی ارثی برای زخم های گاستردو دنال داشته باشند.
چند راهنمایی برای کم کردن سیمپتوم ها
ـ چند غذای کم حجم در روز با فواصل دقیق آهسته و خوب جویده میل کنید.
ـ معده را به مدت طولانی خالی نگذارید.
ـ هنگام غذا خوردن از نوشیدن خودداری کنید.
ـ قبل از خوابیدن غذا نخورید.
ـ ترک سیگار بسیار مهم است، زیرا دخانیات باعث تاخیر و حتی جلوگیری از بهبودی نقاط صدمه دیده، مخاط گاستریک می شود.
ـ در صورت امکان سعی کنید علت استرس ها را پیدا کرده و استرس را کم کنید.
ـ از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که سیمپتوم های شما را شدیدتر می کنند خودداری کنید.
ـ الکل، چای، شیر و لبنیات، شکلات، نوشیدنی های گازدار، بعضی از ادویه ها مثل فلفل سیاه، دانه های خردل، جوز (موسکاد) و غذاهای چرب هم در بیشتر افراد باعث درد می شود.
ـ مصرف ماست و عسل به بهبودی زخم های گاسترو دودنال کمک می کند.
ـ قبل از مصرف محصولات بهداشتی طبیعی مطمئن باشید که باعث شدت بیماری شما نمی شود، بعضی از آن ها مثل چنگال شیطان (آنتی آنفلاماتوار) برای زخم معده و روده کنتراندیکه است.
عوامل تولید کننده خطر
ـ مصرف دخانیات
ـ نوشیدن شدید الکل
ـ استرس
ـ طبق مطالعات انجام شده در ژاپن در سال 2013 قهوه عامل تولیدکننده خطر نیست.
ـ در بعضی از اشخاص بعضی غذاها باعث شدت سیمپتوم ها می شوند.
ـ نوشیدنی ها ـ چای ـ شیر ـ کولاها
ـ خوراکی ها: غذاهای چرب ـ شکلات و سوپ های غلیظ شده گوشت
ـ ادویه ها: فلفل سیاه ـ دانه های خردل و جوز
ـ بعضی از داروها مثل آنتی انفلاماتوارها ـ کورتیزون که برای درمان استئوپروز به کار می روند ـ کلرور پتاسیم
پیشگیری
بسیار مهم است که به دقت و در صورت لزوم از آنتی انفلاماتوارهای غیر استروئیدی مثل آسپرین، ادویل و موترن استفاده کرد وگرنه امکان تولید سوزش معده و زخم آن وجود دارد که اولین سیمپتوم آن هموراژی است. میزان حساسیت افراد نسبت به دارو یکسان نیست و همین طور به سن بیمار، میزان دوز دارو و مدت استفاده از آن بستگی دارد. اگر احتیاج به مصرف این داروها یا انواع قوی تر آن دارید حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید. مصرف داروهای بدون نسخه به مدت طولانی جایز نیست.
باید دانست که امروزه هیچ وسیله ای برای پیشگیری از عفونت هلیکوباکترپیلوری وجود ندارد.
درمان های دارویی زخم معده و زخم دوازدهه
به محض این که تشخیص قطعی شد باید درمان به طور جدی شروع شود. معمولا درمان زخم معده و زخم اثنی عشر فرقی با هم ندارند و درمان شامل موارد زیر است:
ـ کم کردن اسیدیته معده برای آرامش درد
ـ درمان عفونت تولید شده توسط باکتری هلیکوباکترپیلوری که باعث پیش گیری از بازگشت بیماری هم می شود.
قبل از شروع درمان پزشک باید مطمئن شود که زخم در معده تولید شده یا در دوازدهه. اگر زخم در معده وجود دارد باید از نسوج اطراف زخم نمونه برداری کرد تا مطمئن شد که زخم بر اثر سرطان معده نیست، حتی اگر امکان آن کم باشد. زخم های دوازدهه همیشه خوش خیم هستند و تشخیص با عکس برداری از معده و روده با خوردن سولفات باریم یا مایع حاجب دیگری داده می شود و یا این که گاستروسکپی انجام می شود که یک لوله بلند و منعطف است که دارای یک دوربین کوچک می باشد و پزشک می تواند توسط آن جدار معده و روده را ببیند و در صورت لزوم نمونه برداری کند.
داروها
از داروهای زیر اغلب همراهی آنها با هم باعث درمان 90 درصد از زخم ها در مدت 4 تا 8 هفته می شود.
برای کم کردن اسیدیته
آنتی هیستامینیک H2 ـ این دارو باعث می شود که میزان ترشح اسید در معده کم بشود و در نتیجه از محل زخم محافظت می کند که باعث می شود زخم وقت بیشتری برای بهبودی داشته باشد. Tagamet, pepcid, Axid و Zantacاز این گروه داروها هستند و امکان تهیه آنها از داروخانه بدون نسخه پزشک وجود دارد.
داروهایی مانند Losec Prevacid, Pantoloc, Pariet, Nexium, شدت اسیدیته معده را بیشتر از داروهای قبلی کم می کنند و باید با نسخه پزشک تهیه شوند. این داروها باعث عدم فعالیت Pompesهای ترشح کننده اسید کلریدریک می شوند و همین طور از تولید مثل باکتری های هلیکوباکتری جلوگیری می کنند.
برای درمان عفونت
آزمایشات خون، مدفوع و تنفسی و گاهی نمونه برداری از جدار داخلی معده در هنگام گاستروسکپی نشان می دهند که آیا عفونت هلیکوباکترپیلوری وجود دارد یا نه.
آنتی بیوتیک ها: اگر زخم بر اثر وجود هلیکوباکترپیلوری تولید شده پزشک معمولا دو آنتی بیوتیک را به مدت 7 تا 14 روز تجویز می کند. آنتی بیوتیک هایی که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند Amoxil , Biaxin , Flagyl هستند که معمولاً دو تای آنها با هم همراه با یک داروی ضد اسید تجویز می شود. این آنتی اسیدها می توانند به درمان عفونت کمک کنند. این درمان باعث از بین بردن باکتری و بهبودی زخم در حدود 80 درصد بیماران می شود. اگر سیمپتوم ها بازگشتT از همین روش برای بار دوم استفاده می شود. متاسفانه با این که زخم گاسترودو دنال به خوبی درمان می شود ممکن است چند ماه بعد دوباره برگردد (در حدود یک نفر از هر پنج بیمار).
مهم: به هموطنان عزیز توصیه می شود که آنتی بیوتیک ها را طبق توصیه پزشک کاملاً مصرف کنند حتی اگر سیمپتوم ها از بین رفته باشند.
زخم های تولید شده بر اثر داروهای آنتی انفلاماتوار
پزشک شما احتمالا پیشنهاد می کند که مصرف آنتی انفلاماتوارهای غیر استروئیدی قطع شود. معمولا همین برای بهبودی زخم ها کافی است، ولی یک آنتی هیستامینیک H2 یا داروی دیگری که ترشح اسید را کم کند هم برای چند هفته تجویز می کند.
عادات زندگی
به غیر از مصرف داروها بسیار مهم است که بعضی از عادات زندگی را عوض کرد مثل مصرف دخانیات و الکل که به جدار لوله گوارشی صدمه می زنند. معمولا به پرهیز و رژیم خاص غذایی نیازی نیست مگر عدم مصرف غذاهای تحریک کننده.
جراحی
اگر هیچ دارویی اثر نکرد و یا مشکلات دیگری مثل سوراخ شدن کامل جدار معده یا روده و یا بسته شدن لوله گوارش بر اثر داروها یا خونریزی شدید که به دارو جواب ندهد، به وجود آید، از جراحی استفاده می شود.
پس از پایان درمان برای اطمینان از این که زخم کاملاً خوب شده، می شود با آندوسکوپی جدار داخلی لوله گوارش را با فیبروسکوپ دید.
یک درمان نگهدارنده هم ممکن است برای مدت 4 تا 6 ماه برای پیشگیری از بازگشت زخم لازم بشود.
طب مکمل
ـ پروبیوتیک ها: پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که در فلور روده ای و واژینال وجود دارند. چندین مطالعه که بر روی افراد مبتلا به زخم های معده ای روده ای انجام شده نشان می دهد پروبیوتیک ها می توانند باعث بهتر شدن قدرت درمانی داروهای کلاسیک آنتی بیوتیکی شده و ضمناً مشکلات وارد شده به لوله گوارش بر اثر این داروها مثل اسهال و تولید گاز را کم کند.
دوزاژ: مصرف 125 میلیون تا 4 میلیارد UFC Lactobacillus Johnsoniiدر روز همراه با داروهای کلاسیک
ـ شیرین بیان Reglisse: مطالعات بر روی حیوانات نشان داده که شیرین بیان که گلیسی رزین آن را خارج کرده اند تولید مخاط جدار معده را زیاد می کند. همین طور محافظت طبیعی جهت آثار اسید کلریدریک و بعضی از داروها مخصوصاً آسپرین را زیاد می کند. مطالعات دیگری نشان داده که شیرین بیان به درمان عفونت تولید شده بر اثر هلیکوباکتر پیلوری کمک می کند. کمیسیون E استفاده از شیرین بیان را برای پیشگیری و درمان زخم های معده و اثنی عشر قبول دارد.
ـ گل بابونه آلمانی: گل بابونه آلمانی از زمان های قدیم برای آرامش مشکلات همراه با سوءهاضمه و زخم های معده و زخم های دوازدهه به کار می رود. هیچ مطالعه کلینیکی بر روی انسان هنوز انجام نشده. طبق گفته Rudolf Fritz Weiss پزشک و متخصص گیاه درمانی عقیده دارد که چای بابونه مخصوصاً برای پیشگیری از زخم ها موثر است همین طور به عنوان همراه با داروهای کلاسیک سیمپتوم ها را آرامش می دهد.
ـ زردچوبه: زردچوبه به طور سنتی برای درمان زخم های معده و روده به کار رفته و می رود. دو مطالعهinvitro و همین طور روی حیوانات نشان داده که دارای آثار محافظت کننده از مخاط گاستریک دار می تواند باکتری هلیکوباکترپیلوری را نابود و یا از پیشرفت آن جلوگیری کند.
Nopal : نوعی کاکتوس است که گل های این گیاه به طور سنتی در آمریکای لاتین برای درمان کولیک ها و پیشگیری از تولید زخم های گاستریک به کار می رود. آثار مفید این گیاه بر روی دستگاه گوارش بر اثر میزان بالای پکتین و موسیلاژ موجود در آن است. مطالعات بر روی حیوانات نشان داده که نوپال دارای خواص آنتی اولسروز و آنتی انفلاماتوار است.
نارون قرمز: نارون قرمز یک گیاه بومی آمریکای شمالی است. قسمت داخلی پوست این درخت از زمان های قدیم توسط سرخ پوستان برای درمان گلو درد، سرفه، التهابات و زخم های لوله گوارشی به کار می رفته.
گل همیشه بهار: یک گیاه دارویی است که در همه جای دنیا مورد استفاده است مخصوصاً برای بهداشت پوست. در قرن نوزدهم یک گروه از پزشکان آمریکایی از آن به عنوان همراه برای درمان زخم های معده و روده استفاده می کردند.
آب کلم و آب سیب زمینی: آب کلم و آب سیب زمینی از زمان های قدیم از داروها به شمار می رفته. برای تهیه آب کلم غلیظ، کلم سفید را له کرده تحت فشار شیره اش را می گیرند که برای درمان سریع زخم های معده و روده مورد استفاده قرار می گرفته. آب سیب زمینی خام باعث آرامش دردهای گاستریک می شود.
کنترل استرس: دکتر Andrew Weil پیشنهاد می کند که از روش های زیر مخصوصاً وقتی که زخم ها به درمان ها خوب جواب نمی دهند و یا ترمیم نمی شوند استفاده شود:
ـ زمان هایی برای استراحت و آرامش داشته باشیم.
ـ برنامه های تنفس عمیق و یا ویزوالیزاسیون استفاده شود.
ـ در صورت امکان عوامل استرس زا را شناسایی کرده و راه حل هایی برای از بین بردن یا کم کردن آنها پیدا کنیم.
ـ داروهای طب چینی: معجونی برای مشکلات تولید شده بر اثر هایبراسیدیته دارد.
Wei Te Ling برای تقویت و بازگرداندن سلامتی معده و آرامش دردها و ترمیم نسوج زخمی شده مخاط معده و روده به کار می رود ولی عامل بیماری را درمان نمی کند.
ـ تجربه شخصی جوشانده یا دم کرده بادرنجوبه که به آن آویشن شیرازی هم می گویند برای دردهای شکم و رفع گاز موثر است.
اخطار: در نزد افرادی که از زخم معده یا اثنی عشر رنج می برند استفاده از قرص های حاوی نعنای فلفلی یا استفاده از روغن اساسی نعنای فلفلی می تواند باعث التهاب مخاط دهان و شدت زخم بشود.